Wat is biodiversiteit?
Met biodiversiteit wordt bedoeld hoe groot de variatie is in het planten- en dierenleven in een bepaald gebied. Een grote biodiversiteit wordt meestal als waardevol gezien: hoe groter hoe beter. In het algemeen geldt dat hoe ouder een natuurgebied is, hoe groter de biodiversiteit. Maar ook is het zo dat in een gebied met veel variatie in het landschap, de bodem of de vegetatie de biodiversiteit groter is dan in een gebied zonder variatie. Dat komt omdat in elk vegetatietype in principe andere planten en dieren leven, maar vooral ook omdat de overgangen tussen de verschillende onderdelen (grasland-bos, sloot-oever-grasland, hoog-laag, nat-droog) kansen bieden aan weer andere soorten. Zo kan zelfs een groene woonwijk aan de rand van een natuurgebied de biodiversiteit in beide gebieden verhogen.
Hoe zit dat in de Oudorperhout?
In de Oudorperhout bestaan veel overgangssituaties die de biodiversiteit in het gebied verhogen. We hebben mooie soortenrijke struwelen op de overgangen tussen stukken bos en het aangrenzende grasland. Vooral aan de zuidkant van de Munnikenweg, schuin tegenover de voormalige boerderij van Admiraal is goed te zien dat zich op de overgang van het stukje bos naar het grasland andere planten en struiken bevinden dan in het bos of het grasland zelf.

Bosranden en oeverzones
In de bosrand (zoom of mantel genoemd) groeien vooral veel besdragende struiken zoals meidoorn, sleedoorn, braam, Gelderse roos, vlierbes, hazelaar en wilde rozen die vanwege hun bloemen, bessen en noten veel insecten, vogels en kleine zoogdieren aantrekken. Dergelijke soortenrijke struwelen hebben we aan de oost-, west- en zuidzijde van de Oudorperhout.
Maar er zijn ook veel overgangen van sloten en groter, dieper water naar grasland die de biodiversiteit vergroten omdat er in oeverzones andere planten en dieren leven dan in de aangrenzend vegetaties.
Ook enkele beheersmaatregelen hebben de biodiversiteit vergroot of zullen dat binnenkort gaan doen. Het weiland ten noordwesten van de boerderij van Admiraal is hier en daar plas-dras gemaakt waardoor de diversiteit in het planten- en dierenleven daar is vergroot. Een van oorsprong (te) nat stukje grasland langs het Oudorperhoutpad achter de Paltrokmolen (straat) zorgde in het verleden in de wintermaanden voor wateroverlast op het naastgelegen voetpad. Om dit probleem op te lossen is het natte grasland dit jaar uitgediept tot een langgerekte poel en daarmee ‘formeel’ onderdeel geworden van het park, daar waar het eerst een lastig te beheren terreintje was. De poel zal in de wintermaanden watervoerend zijn, maar in de zomer grotendeels droog vallen. Deze bijzondere, bijna tegenstrijdige, milieuomstandigheden trekken planten aan die ’s winters tegen natte voeten kunnen en ‘s zomers drogere grond nodig hebben.


Omdat de boeren in de Oudorperhout geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen meer mogen gebruiken zien we het monotone grasland daar langzaam verruigen. Er verschijnen hier en daar grote meerjarige planten in het weiland zoals distels en grote zuringsoorten, net zoals dat vroeger het geval was, want het monotone groene grasland is pas van recente tijd. De door de boer verachte distels en zuring trekken tijdens de bloei vlinders en andere insecten aan, en hun zaden zijn in het najaar waardevol voedsel voor sommige vogelsoorten.
Bloementuintjes en bijenhotel
Ook hier is dus de biodiversiteit aan het toenemen. In 2021 hebben we nog twee maatregelen genomen die hopelijk verhogend werken op de biodiversiteit van met name het vlinder- en insectenleven. Zo zijn er op het erf van de voormalige boerderij van Admiraal drie bloementuinen plus een bijenhotel gerealiseerd.

Grote biodiversiteit in Oudorperhout
Al met al is de Oudorperhout een waardevol natuurgebied met een grote biodiversiteit. Er zijn meer dan 200 soorten wilde planten, bomen en struiken geteld en ruim 50 soorten vogels. Er leven tientallen soorten vlinders, bijen en andere insecten. Veel van de biodiversiteit zit echter verborgen in de sloten, de bodem en bijvoorbeeld de verrotte bomen. Omdat de diversiteit aan milieutypen in de Oudorperhout zo groot is, kan het niet anders dan dat ook het kleine, verborgen dierenleven zeer divers is. In de komende jaren hopen we hier met hulp van vrijwilligers stukje bij beetje achter te komen.
Natuurlijke insectenhotels
Op een minder in het oog springende manier wordt in de Oudorperhout echter al jaren gewerkt aan uitbreiding van de diversiteit van insecten en ander, meestal verborgen, dierenleven. Op meerdere plaatsen in het park liggen of staan langzaam wegrottende bomen die barstensvol zitten met kleine ongewervelde dieren, waaronder vaak zeldzame insecten en hun larven.
Op het rottende hout groeien bovendien veel soorten zwammen, schimmels en mossen. De insecten(larven) in de rottende boom trekken op hun beurt weer insectenetende vogels zoals spechten, boomklevers en boomkruipers.
Tekst en foto’s: Henk van Haaster
december 2021
