Het unieke van natuurgebied Oudorperhout is dat het, gelegen midden binnen de Alkmaarse stadsgrenzen, een kraamkamer voor weidevogels is. Hoeveel kuikens hebben in 2019 het vlieg-vlugge stadium bereikt, dat wil zeggen: zijn sterk en vaardig genoeg geworden om op eigen poten te staan en op de wieken te gaan? Of is dat getal geen maat voor broedsucces?
We vragen het Hans Mannes, weidevogelspecialist en al jaren betrokken bij onze Oudorperhout. “Laat ik voorop stellen dat je weidevogels alléén kunt behouden als er voldoende verjonging plaatsvindt”, reageert Hans. “En dat is helaas niet het geval in de Oudorperhout!”. Vervolgens geeft hij ons informatie over de telwijze, het aantal broedparen en over het aantal kuikens, dat volwassen wordt.
Vlieg-vlugge kuikens
Kuikens, die dus kunnen vliegen en zichzelf kunnen redden: kievit: 6, grutto: 4, tureluur: 2 en scholekster: 2. In totaal dus 14 kuikens.
Is dit genoeg om weidevogels in de Oudorperhout te behouden ?
Neen, stelt Hans Mannes vast. Hij baseert zich op de norm van stichting Sovon (Stichting Ornithologisch Veld Onderzoek Nederland). Er zijn tussen de 0.8 en 1 vlieg-vlugge kuikens per broedpaar nodig voor een duurzame populatie weidevogels. Voor de noodzakelijke verjonging dus. In het afgelopen broedseizoen hadden er in plaats van 14 kuikens minimaal 23 vlieg-vlug moeten worden. Sinds 2011 is de afname van grutto en kievit bijna 28%!
Wat moet er gebeuren?
Onvoldoende broedsucces hangt af van meerdere factoren. Zo is de predatie (het opeten van eieren en kuikens door bijvoorbeeld zwarte kraaien en meeuwen) een belangrijk aspect, maar de invloed van ons als mensen hierop is gering. Aan tekort voedsel kunnen we wél iets doen. Het is namelijk te droog in de Oudorperhout, waardoor geen kruidenrijk grasland ontstaat. Een tekort aan insecten, noodzakelijk om de eerste levensweken door te komen, is het gevolg. Kuikens gaan dood door honger of ze verzwakken en worden een gemakkelijke prooi voor roofdieren en –vogels. Een hoger waterpeil is ook cruciaal om het bodemleven, zoals wormen, bereikbaar te maken voor de weidevogels. Er is al een plan: het vernatten van een klein deel van de Oudorperhout, gedurende de paar maanden van het broedseizoen. Stichting Oudorperhout is nog steeds in gesprek met de gemeente Alkmaar, eigenaar van het gebied, de waterpeilverhoging gedurende 4-5 maanden/jaar te realiseren en zo de afname van het aantal weidevogels te stoppen.
Augustus 2019